Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας συμμετέχει στην κοινή πρωτοβουλία της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, του Δήμου Κοζάνης και της ΑΝΚΟ, η οποία σκοπό έχει να καταστήσει την περιοχή μας πρωτοπόρα στην Ελλάδα στις περιβαλλοντικά φιλικές τεχνολογίες υδρογόνου και κυψελών καυσίμου, διατηρώντας τη Δυτική Μακεδονία ως το ενεργειακό κέντρο της χώρας.
Η ενέργεια διαδραματίζει και θα συνεχίσει να παίζει σημαντικότατο ρόλο στην ανάπτυξη και την οικονομία. Η ζήτηση για ενέργεια θα αυξάνεται με αλματώδεις ρυθμούς στο μεσοπρόθεσμο μέλλον λόγω της προβλεπόμενης αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού, της εντεινόμενης βιομηχανικής δραστηριότητας, της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου και άλλων παραγόντων.
Σήμερα, μολονότι έχουν σημειωθεί σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις ιδιαίτερα στον τομέα των ήπιων μορφών ενέργειας, η ενέργεια συνεχίζει να βασίζεται σε ποσοστό άνω του 80% στα ορυκτά καύσιμα. Ακολουθώντας το ίδιο μοτίβο, είναι σίγουρο ότι η παραγωγή και χρήση της ενέργειας θα συνεχίσει να είναι συνυφασμένη με την επιβάρυνση του περιβάλλοντος και την εξάντληση των φυσικών ορυκτών αποθεμάτων καθιστώντας τα ζητήματα της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού, της ενεργειακής ανεξαρτησίας και της προστασίας του περιβάλλοντος, ως πρώτης προτεραιότητας.
Βάσει των παραπάνω δεδομένων, υπάρχει μια σαφής τάση διεθνώς προς τη θέσπιση, σε μεσοπρόθεσμη βάση, ολοένα και πιο φιλόδοξων στόχων για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (μείωση κατά 80% των εκπομπών CO2 μέχρι το 2050) και άλλων ατμοσφαιρικών ρύπων. Παρόμοιες πρωτοβουλίες σε διεθνές επίπεδο περιλαμβάνουν: την παγκόσμια συμφωνία του Παρισιού (στο πλαίσιο του Φόρουμ COP21), το πλαίσιο ΕΕ-2030 για το κλίμα και την ενέργεια, και το νέο παγκόσμιο Σύμφωνο των Δημάρχων για το Κλίμα και την Ενέργεια.
Όλες οι παραπάνω πρωτοβουλίες προτείνουν ως λύση για ένα βιώσιμο μέλλον την μαζική διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας διαλείποντος χαρακτήρα (π.χ. ηλιακή, αιολική ενέργεια) στο ενεργειακό μίγμα των κρατών μελών για την παραγωγή πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας. Όμως για να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά η συγκεκριμένη πράσινη ενέργεια και να καλύψει επαρκώς και με συνέπεια τις ανάγκες της σημερινής κοινωνίας, θα πρέπει να διερευνηθούν και να εφαρμοστούν τεχνολογίες για την αποτελεσματική αποθήκευση της πλεονάζουσας ενέργειας.
Μία από τις πλέον υποσχόμενες τεχνολογικά λύσεις που έχουν προταθεί, αφορά την χρήση των τεχνολογιών του υδρογόνου και των κυψελών καυσίμου.
Ειδικότερα για το υδρογόνο, μια σειρά από προϊόντα τεχνολογιών υδρογόνου και κυψελών καυσίμου, μετά από μακροχρόνιες προσπάθειες έρευνας και ανάπτυξης που χρηματοδοτήθηκαν κυρίως από την ΕΕ, βρίσκονται ήδη στη φάση της εμπορευματοποίησης και είναι πλέον σε θέση να αποδείξουν την προστιθέμενη αξία τους στην επίτευξη των στόχων για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και την προστασία του περιβάλλοντος όπως π.χ. αυτοκίνητα και λεωφορεία μηδενικών ρύπων, αποδοτικά συστήματα συμπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας σε σπίτια και σε αποκεντρωμένες εφαρμογές.
Η Κοινή Πρωτοβουλία για το Υδρογόνο και τις Κυψέλες Καυσίμου (FCH 2 JU) αποτελεί το επιστέγασμα μίας μακροχρόνιας συνεργασίας μεταξύ των εκπροσώπων της βιομηχανίας, των πανεπιστημίων, των ερευνητικών οργανισμών και των δημόσιων φορέων, στον τομέα των στρατηγικών έρευνας, ανάπτυξης και διάδοσης των τεχνολογιών υδρογόνου και κυψελών καυσίμου. Σκοπός της, μεταξύ άλλων, είναι να επιταχύνει την εμπορευματοποίηση των τεχνολογιών υδρογόνου και κυψελών καυσίμου δρώντας ως μια πλατφόρμα που φέρνει κοντά τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς να συνενώσουν τους πόρους τους γύρω από τις βασικές προτεραιότητες προς την κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης, να εντοπίσει τις πλέον υποσχόμενες εφαρμογές υδρογόνου και κυψελών καυσίμου, και να δημιουργήσει επιτυχείς κοινοπραξίες για την μόχλευση των απαραίτητων διαθέσιμων κεφαλαίων και χρηματοδοτικών μηχανισμών.
Η Κοινή Πρωτοβουλία για το Υδρογόνο και τις Κυψέλες Καυσίμου (FCH 2 JU), θεωρεί ότι οι Ευρωπαϊκές Περιφέρειες/Δήμοι αποτελούν τους βασικούς μοχλούς για την υλοποίηση των παραπάνω πρωτοβουλιών αειφορίας και εφαρμογής των τεχνολογιών υδρογόνου και κυψελών καυσίμου στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών. Συνεπώς για την επίτευξη του παραπάνω στόχου ένα βασικό βήμα είναι η ενίσχυση του συντονισμού των προτεραιοτήτων και δραστηριοτήτων, με τις Ευρωπαϊκές Περιφέρειες/Δήμους να διαδραματίζουν τον πλέον ζωτικό ρόλο.
Στο παραπάνω πλαίσιο, κατόπιν πρωτοβουλιών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, ο Δήμος Κοζάνης και η ΑΝΚΟ μαζί με περίπου άλλες 30 Περιφερειακές/Δημοτικές οντότητες από όλη την Ευρώπη, έγιναν οι πρώτες Περιφερειακές/Δημοτικές αρχές στην Ελλάδα που συμμετέχουν στο συγκεκριμένο εγχείρημα. Η πρωτοβουλία αυτή θα υλοποιηθεί μέσω μιας μελέτης που θα ξεκινήσει στις αρχές του 2017, στην οποία θα καταγραφούν οι ανάγκες των Περιφερειακών/Δημοτικών συμβαλλόμενων φορέων, θα ενημερωθούν οι φορείς για την ετοιμότητα των τεχνολογιών υδρογόνου και κυψελών καυσίμου και θα καθορισθούν οι τρόποι υλοποίησής τους λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες χρηματοδότησης και τις προτεινόμενες λύσεις. Μέσω αυτού του οδικού χάρτη σε κάθε περιοχή, που θα χρηματοδοτηθεί εξ’ ολοκλήρου από την FCH 2 JU, το επίκεντρο του ενδιαφέροντος θα εστιαστεί στις ανάγκες των περιοχών που δεσμεύονται να αναπτύξουν τις τεχνολογίες υδρογόνου και κυψελών καυσίμου.
Σε πρώτη φάση θα καταγραφούν οι ειδικές ανάγκες και οι περιορισμοί της περιοχής για την εφαρμογή των προϊόντων κυψελών καυσίμου και υδρογόνου, θα αποσαφηνισθούν τα επίπεδα ετοιμότητας των προϊόντων για πρακτικές εφαρμογές και θα καθορισθεί η πραγματική ζήτηση εμπορικών προϊόντων υδρογόνου και κυψελών καυσίμου.
Στο παραπάνω πλαίσιο, την Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2016, πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες η επίσημη τελετή υπογραφής της συμφωνίας. Την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας εκπροσώπησε ο Περιφερειακός Σύμβουλος κ. Ρούσης Αλεξανδρής ενώ από την πλευρά του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας παρευρέθηκε στην εκδήλωση ο Αναπληρωτής Πρύτανης Οικονομικού Προγραμματισμού, Υποδομών και Ανάπτυξης Καθηγητής Γεώργιος Μαρνέλλος, που εξειδικεύεται στην ανάπτυξη και εφαρμογή των τεχνολογιών υδρογόνου.
Η παραπάνω κοινή μας προσπάθεια εδράζεται στην απόφασή μας να διατηρήσουμε τη Δυτική Μακεδονία ως το ενεργειακό κέντρο της χώρας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί, όπως είναι φυσικό, με υποδομές (π.χ. μονάδες παραγωγής και δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου), δομές υποστήριξης και γνώση με τη μεταφορά και προσαρμογή νέων ενεργειακών τεχνολογιών μέσα από τη δράση κύρια των Τριτοβάθμιων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και των Ερευνητικών Φορέων της περιοχής.
Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας είναι η μοναδική Περιφέρεια στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της ΝοτιοΑνατολικής Ευρώπης που συμμετέχει στην συγκεκριμένη πρωτοβουλία που αποτελεί ένα Πανευρωπαϊκό εγχείρημα για την προώθηση των εν λόγω τεχνολογιών που μόνο οφέλη μπορεί να επιφέρει.
Ειδικότερα, η συμμετοχή σε αυτή τη συμφωνία θα της παρέχει, με μηδενικό κόστος, μία μελέτη στην οποία βάσει των αναγκών μας θα προτείνεται ένας οδικός χάρτης για την ανάπτυξη και εφαρμογή των ενδεδειγμένων για την περιοχή μας τεχνολογιών υδρογόνου και κυψελών καυσίμου.
Στο αμέσως προσεχές διάστημα, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και την ΑΝΚΟ θα γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για να φιλοξενηθεί στην περιοχή η «Ελληνική Ένωση για το Υδρογόνο και τις Κυψέλες Καυσίμου», που θα συντονίσει τις σχετικές προσπάθειες σε Εθνικό επίπεδο.
